Kira ve konut fiyatlarının yükselmesi üzerine harekete geçen hükümet, birçok farklı başlıkta düzenleme yapmak için hazırlıklara başladı. 4 bakanlığın bir araya gelerek başlattığı çalışmalar neticesinde kira fiyatlarını düşürmek için yeni formüller masaya yatırıldı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı fahiş kiralara karşı kiracıların haklarını korumak için sektör temsilcilerinden de görüş belirtmeleri talep edildi. Sektörden belirtilen fikirler, TÜFE 12 aylık değişim oranının sabit tutulması, bölge kira rayici belirlenmesi, ofis alanlarının konuta dönüştürülmesi, TOKİ'nin kiralama eksenli sosyal konut üretmesi ve kira sınırlaması çalışmasının geçici olması yönünde oldu.
Bu kapsamda uzmanlar bir de kiracıların kira sözleşmesi yaparken dikkat etmesi gereken hususlara dikkat çekti.
Kira artışı yasal sınırın üzerinde olamaz
Ev sahiplerinin kira artışı için baz alınan 12 aylık TÜFE değişim oranı üzerinde artış olamayacağını belirten Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, kira sınırlama çalışmasının geçici olması gerektiğini, kalıcı düzenlemenin mal sahipleri için sorun yaratacağını ve TÜFE 12 aylık değişim oranının sabit tutulması gerektiğini ifade etti.
Güvenç, TÜFE oranı ile yıllık değişimin karıştırılmaması gerektiğini, TÜFE yıllık değişim oranının 34.46 olduğunu ve bunun beşinci yılın sonuna kadar uygulanması zorunlu oran olduğu söyledi. Ev sahiplerinin bunun üzerinde artış ya da ara zam talep etme hakkı bulunmuyor.
Borçlar Kanunu'nda yer alan maddeye göre, belirlenen oran budur ve mal sahibinin bunun üzerine yapacağı talebin geçersiz olacağını belirtiyor.
Kira sözleşmesi imzalarken dikkat!
Kira sözleşmesinde TÜFE oranının üzerinde bir tutarın belirtilemeyeceğini söyleyen Güvenç, kiracıya emlak vergisi ödetilemeyeceğini, taşınmazın ayıplı hale gelmesiyle evde çık denilemeyeceğini, bir aylık kira ödenmediğinde tüm kiraların ödeneceğini ve erken tahliye durumunda 8-10 lira ödeyeceksiniz gibi hükümlerin kullanılamayacağını ifade etti.
Aynı konutta beş yıldan fazla oturan kiracı için ev sahibi rayiç bedel arttı diyerek ekstra artışa gidebilir. Bunun için kira bedeli tespiti yapılması adına mahkemeye başvurabilir. Ancak bu davalar oldukça uzun sürüyor. Rayiç sözleşmelere bakılarak 10 yıldan az oturanlarda yüzde 10, fazla oturanda yüzde 20 artışa gidildiğini aktardı.