Emlak alım satım sürecinde, kiralama işlemleri sırasında hem ev alanların hem kiracıların yaptığı çok sayıda ödeme var.
Ödemelerin bazıları yasal olarak zorunlu olsa da bazı ödemelerde muafiyetler bulunuyor. Muafiyet olduğu halde binlerce TL'lik ödeme yapan vatandaşlar için yatırılan ücretlerin nasıl geri alınabileceğini derledik.
İLK ÖDEME: KİRACILAR EV SAHİPLERİ SİZE TAZMİNAT ÖDEME ZORUNDA KALIR HAKKINIZI ARAYIN
Öncelikle son dönemlerde vatandaşların en fazla sorun yaşadıkları alanların başında ev kiralama işlemleri geliyor. Bazı ev sahipleri eski kiracılarını daha yüksek kira tutarları için evlerinden çıkarmak istiyorlar. Ancak burada kiracıların yasal hakları bulunuyor.
Mevzuatta yer alan bazı hükümleri kullanarak kiracıları evden çıkaran ev sahipleri ise binlerce TL'lik tazminat ödemek zorunda kalabilir. Bu durumun en temel örneği ise "Çocuğum oturacak, evi ben kullanacağım" bahaneleri. Bu bahanelerle kiracıları evden çıkaran daha sonra evi başka kiracıya kiralayan ev sahipleri dava açılması durumunda 12 aylık kira tutarından az olmamak kaydıyla tazminat öderler.
İKİNCİ ÖDEME: EV ALANLARIN MASRAFLARI
Ev alım sürecinde en fazla ödenen masrafların başına tapu harcı ödemeleri geliyor. Tapu harcı ödemeleri satılan konutun değerinin yüzde 4'ü kadar ödenir. 300.000 TL'lik bir ev için bu rakam 12.000 TL'dir. Ancak bu ödeme geri alınabilir. Eğer ev alan kişi kentsel dönüşüm kapsamında inşa edilen projeden ev almışsa tapu harcı ödemez. Ayrıca ödeme yapılmışsa bile evin kentsel dönüşüm kapsamında inşa edildiğine dair belge ile başvuru yapılarak ödemeler geri alınır.
İkinci masraf ödemesi ise konut kredisi kullanım aşamasında oluyor. Eğer vatandaşlar konut kredisi kullanırken ekspertiz ücreti ödemişlerse bankaların kendilerine fatura vermesi gerek. Bankalar ekspertiz çalışmasını aracı firmalarla gerçekleştirir. Bu kapsamda aracı firma tarafından konut kredisi kullanacak kişi adına fatura kesilmesi gerek. Eğer firma yerine banka fatura kesmiş ise yada hiç fatura kesilmemiş ise ödenen ekspertiz ücreti geri iade alınır.
ÜÇÜNCÜ ÖDEME: EMLAK VERGİSİ İADESİ
Belediyelere ödenen emlak vergisi iadelerinde de hem muafiyet hemde geri iade alma mümkün. Geliri olmayan ev hanımları ve işsizler brüt 200 metrekareyi aşmayan tek konutları için sıfır oranlı emlak vergisi avantajından yararlanabiliyor. Bunların dışında engelli vatandaşlar, şehit yakını olan vatandaşlar, gazi vatandaşlar ve emekli harici geliri olmayan emekli vatandaşlar emlak vergisinden muaflar. Ödemişlerse belediyeden iade talep edebilirler.