Türkiye'de ev sahipleri ile kiracılar arasındaki sorunların en yoğunu kiraz zamlarından kaynaklanıyor. Ev sahipleri en üst seviyede kira zammı isterken kiracılar da hiç zam yapılmamasını istiyorlar. Peki ev sahipleri ile kiracılar arasındaki sorunlar nasıl aşılır? Fazla zam durumunda ne yapılmalı?
EV SAHİPLERİ KİRAYA NE KADAR ZAM YAPABİLİR?
Ev sahiplerinin kiraya ne kadar zam yapabilecekleri kanunen belirlenmiştir. Buna göre kira sözlemesinin biticeği ayın son 12 ayında gerçekleşen TÜFE oranı kadar ev sahipleri kiraya zam yapabilirler. Bu oran azami tutardır. Bu oranın üzerinde herhangi bir zam yapılamıyor. Zam yapılması durumunda kiracıların bazı hukuki hakları ortaya çıkıyor.
KİRA ZAMMI FAZLAYSA NE OLUR?
Ev sahipleri kiracıların kiralarına TÜFE oranının üzerinde zam yapabiliyorlar. Hatta kiracıları zorlayarak zam yapılmazsa evden çık dahi diyebiliyorlar. Ancak burada kanun tamamen kiracıları güvence altında almış durumda.
Yasal zammın üzerinde ev sahibi tarafından bir zam yapılırsa kiracılar Sulh Hukuk Mahkemesi'ne başvuru yapabiliyorlar. Mahkeme ev sahibinin yaptığı zammı durdururken ev sahiplerine makul bir zam yapılmasına dair süreç başlatabilir. Bunun için bilirkişi ataması yapan mahkeme bahsi geçen ev için kira tespiti yapabilir.
KİRA UYARLAMA DAVASI
Kiraların arttırılması veya arttırılmaması durumunda hem ev sahipleri hem de kiracılar kira uyarlama davası açarak haklarının mahkemece verilmesini talep edebilirler. Bu konuda yapılacak inceleme ile mahkeme tarafından bir kira belirlenir. Bu belirlenen kiralara tarafların uyması zorunludur.
Mahkemenin tespit ettiği kira bedeline uymayan taraflar hukuka aykırı hareket ederler ve dolayısı ile bir yaptırım işe karşı karşıya kalabilirler. Kira uyarlama davaları bu açıdan önemlidir.
KİRA TESPİT DAVASI NEDİR?
Ev sahipleri kiralarının düşük kaldığını düşündüklerinde mahkeme kanalı ile kiralarına yasal zammın üzerinde zam yaptırma gayretinde olabiliyorlar. Enflasyon oranında yapılan zamlar yıllar içerisinde kira fiyatının düşük olmasına neden olabiliyor.
Ev sahipleri de evin kirasının yeniden belirlenmesi için kira tespit davası açabiliyor. Mahkeme ve bilirkişi tarafından yapılacak çalışmanın ardından ev için kira yeniden tespit edilir. Bu mahkemenin kiraları yükseltme garantisi yoktur. Bazen kiraları düşürdüğü dahi görülmüştür.