Türkiye'de gayrimenkul sektöründe hukuki meselelerin en yoğunlarından birisi kira artış oranları üzerinden çıkıyor. Bu konuda genellikle ev sahipleri ile kiracılar anlaşamıyor. Ancak kira artış oranı hakkında uygulanan kaideler yasalar ile belirlenmiş ve taraflar güvence altına alınmıştır.
KİRA ARTIŞ ORANI NASIL BELİRLENİR?
Ev sahipleri ile kiracılar arasında kira artış oranları iki şekilde belirlenir. Ancak uygulama aşamasında farklı bir görüntü ortaya çıkabilir.
Öncelikle yasal kira artış oranı son 12 aylık TÜFE miktarı ile belirlenmektedir. Dolayısı ile kira sözleşmesinde kira zammı zamanının geldiği ay son 12 aylık TÜFE'ye bakılarak kiralara yapılacak en yüksek zam oranı ortaya çıkmaktadır. Temmuz ayında kira artıl oranı yüzde 14,55 olarak çıkmıştır.
İkinci kira artış oranı belirleme şekli de kira sözleşmesi üzerinden olmaktadır. Ev sahipleri ile kiracılar kira sözleşmesi yaparken kira artış oranını belirleyebilirler. Ancak uygulama aşamasında bu durum bazı hukuki zorunlulukları getirmektedir.
Örneğin bir ev kiralandığında ev sahibi ile kiracı yüzde 25 oranında kira artış oranı belirleyebilirler. Bundan yasal bir engel yoktur. Kiraya zam yapılacağı zaman yasal kira artış oranı bu belirlenen rakamdan düşükse ev sahipleri yasal kira artış oranından fazla kira artışı yapamazlar. Sözleşmede yazmasına rağmen yüzde 25 oranında kira artışı yapılması durumunda kanuna aykırılık ortaya çıkar.
Tam tersi bir örnekte ise farklı bir görüntü bulunmaktadır. Temmuz ayı kira artış oranı yüzde 14,55'tir. Ancak kira sözleşmesinde yüzde 12 kira artış oranının yazılı olduğu düşünülsün. Böyle bir durumda da yine yasal kira artış oranına bakılır ama sözleşmede yazan yüzde 12'den fazla kira artışı yapılamaz.
EV SAHİBİ YASAL KİRA ARTIŞ ORANINDAN ÇOK ZAM YAPARSA NE OLUR?
Ev sahipleri zaman zaman kiralara yüksek zam yapmak istemektedirler. Bu konuda yasalar gayet açıktır. Herhangi bir ev sahibi kira sözleşmesi olan bir evi için kafasına göre zam yapma hakkına sahip değildir.
Ev sahipleri en fazla yasal kira artış oranı kadar kiraya zam yapabilir. Bunun üzerinde bir zam talep edilmesi durumunda kanun kiracıları korumaktadır. Kiracılar bu zamları kabul etmeme hakkına sahiptirler.
Ev sahiplerinin yasal kira artış oranından fazla kira zammı yapıp kiracısı bunu kabul etmezse kira sözleşmesi oldukça kiracılar mağdur olmazlar. Ev sahipleri kira zammını kabul etmeyen kiracılarını evden çıkaramazlar. Ancak burada kiracının kira ödemelerini aksatmaması ve bazı özel şartların meydana gelmemesi gerekir.