Apartmanlarda ve sitelerde her ay toplanan aidatlar sıklıkla tartışma konusu yapılıyor. Konut ve kira fiyatlarının yükselmesi gibi aidat ücretlerinde de benzer bir artış uygulanıyor. Özellikle büyük kentlerde bulunan sitelerde aidat miktarları kira ile eş değer hale geldiler. Bu durumda ise aidatlara dair kapsamlı araştırmalar yapılıyor.
AİDAT NEDEN ÖDENİR, NERELERDE KULLANILIR?
Apartmanlarda ve sitelerde aidatlar ortak kullanım giderleri ile genel giderlerin karşılanması için ödenmektedir. Yönetimler b u şekilde bir bütçe oluşturup harcama yaparlar. Temizlik, güvenlik, bakım-onarım, personel gibi gider kalemlerinin gerektirdiği masraflar bu aidat ödemelerinden karşılanmaktadır. Tüm kat malikleri aidat ödemek zorundadır. Aidat ödenmemesi durumunda bu ödenmeyen tutarların icra yoluyla dahi tahsili mümkündür.
TOPLANAN AİDATLARIN TAMAMI HARCAMALARA KULLANILMAZSA NE OLUR?
Yönetimlerin kat maliklerinden topladıkları aidatlar esasında avans olarak alınmaktadır. Sitelerde ve apartmanlarda yönetimler yıllık bir bütçe yaparlar ve tahmini bir masraf çıkarırlar. Bu masrafların ödenebilmesi için de kat maliklerinden aidat ödemesi talep ederler. Avans olarak alınan bu aidatlar ile genel giderler karşılanır. Ancak yıl sona erdiğinde toplanan aidattan daha az harcama yapılması olabilecek bir durumdur. Bu durumda ise hem ev sahiplerinin hem de kiracıların bazı mali hakları doğmaktadır.
Yıl sonunda gelirlerle giderler karşılaştırıldıktan sonra mahsuplaşma yapılması gerekiyor. Ancak bu hak pek bilinmediği ve talebe bağlı olduğu için pek uygulanmıyor. Ev sahipleri ve kiracılar yönetimlerden aidat mahsuplaşması talep edebilirler. Bu talep ile beraber yapılacak olan mahsuplaşma hesaplaması ile ev sahipleri ile kiracılar fazladan ödedikleri aidat bedellerini geri alabiliyorlar.
Yönetimler yıllık hesaplama yaptıklarında topladıkları aidat gelirleri ile yaptıkları harcamaları karşılaştırmalılar. Bu karşılaştırma sonucunda bütçeden fazla para çıkıyorsa fazladan avans alınmış demektir. Fazla toplanan tutar kat malikleri arasında eşit paylarla paylaştırılır. Eğer kiracı veya ev sahibi o sitede oturmaya devam ediyorsa sonraki yılın aidat borcundan o fazla ödenmiş tutar çıkartılır ve mahsuplaşma yapılmış olur. Ancak kiracı veya ev sahibi apartmandan veya siteden ayrılmışsa fazla ödediği aidat kendilerine nakit olarak iade edilir.
Öte yandan bütçe fazla verebildiği gibi bunun tam tersi de mümkündür. Yönetimlerin giderleri toplanan aidatın üzerinde olabilir. Böyle bir durumda ise kat maliklerinden ek olarak aidat ödemesi alınarak mahsuplaşma yapılır.