Konut sektörü 2022 yılında yaşadığı maliyet değişimleri ile yenilendi. Daha önce uzun süredir devam eden birçok hesaplama ise 2022 yılı ve daha sonrası için daha farklı olacak. Değişen hesaplamaların başında ise amortisman süresi geliyor. Peki amortisman süresi nedir, nasıl hesaplanır, ev sahipleri için önemi nedir? İşte bilinmesi gerekene o detaylar.
KONUTLARIN AMORTİSMAN SÜRESİ DEĞİŞTİ
Bilindiği üzere konut üretim maliyetleri 2020 yılından 2021 yılına geçiş süresinde ve 2021 yılından 2022 yılına geçiş süresinde çok yükseldi. Uluslararası piyasalarda pandemi etkileriyle üretim ve tedarik zincirinde yaşanan sorunlar esas alınarak üretim maliyetleri arttı. Daha sonra yurtiçinde dolar kurunun çok sert yükselme dönemi başladı.
Küresel piyasalarda yaşanan sorunların yanında dolar bazlı sorunlar hem konut üretiminin hemde elde olan konutların fiyatların artmasına neden oldu. Konut fiyatlarının artması, ek olarak talebin yükselmesiyle kiralık daire fiyatları da yükseldi.
Konut Amortisman Süresi
Konutlarda amortisman süresi ev sahipleri için önemlidir. Amortisman süresi en sade anlatımıyla yatırım aracı olarak alınan bir dairenin kiralanmasıyla kendi parasını çıkardığı süre olarak tanımlanır.
Konut fiyatlarının yükselmesi aynı zamanda kira fiyatlarının değişmesi amortisman süresi yeniledi.
ESKİDEN ÇOK DAHA KISAYDI ŞİMDİ YÜKSELDİ
Konutlarda amortisman süresine ilişkin hesaplamalar il il yapılır. Son verilerden birisine bakıldığında Ankara'da bir konut 18 yıl boyunca aralıksız kiralanırsa kendi parasını çıkarıyor. Bu süre Muğla'da 31 yıl olarak hesaplandı. İzmir ve İstanbul'da konut amortisman süreleri 23 olarak hesaplandı.
Birkaç sene öncesinde kadar Türkiye'de amortisman süreleri konut fiyatlarının daha uygun olması nedeniyle çok daha kısa bir sürede bulunuyordu. Bu rakam fiyatların son yıllarda yüzde 100'leri aşan zamlara uğraması nedeniyle uzadı.
AMORTİSMAN SÜRESİYLE EVİN GERÇEK DEĞERİNİN HESAPLANMASI
Konut amortisman süresi alınacak veya satılacak evin değerinin hesaplanmasında kullanılır. Satılacak veya alınacak bir konutun bulunduğu bölgedeki emsallerine göre bir aylık kirası belirlenir. Daha sonra bir aylık kira bedeli üzerinden o ilin ortalama amortisman süresi üzerinden bir hesaplama yapılır. Bu hesaplama evin değerinin yüksek veya düşük olup olmadığının anlaşılmasını sağlar.
Ankara için Bir Örnek
Örneğin Ankara'da 3.000 TL'ye kiralanan bir evin gerçek değerinin hesaplaması şu şekilde yapılır. 1 aylık kira; 3000 TL, 1 yıllık kira 36.000 TL, Amortisman süresi x 1 yıllık kirası; Ankara için 18 yıl x 36.000 TL = 648.000 TL hesaplaması yapılır.