Devlet tarafından kamu yararı gözetilerek vatandaşların sahip oldukları arsalar için kamulaştırma kararı verilebilir. Kamulaştırma işlemi için yetkilendirilen kurumlar bu işlemi yapmak için girişimde bulunup ilgili taşınmazın mülkiyetini almaktadırlar. Bu mülkiyuet devrinde bazı esaslar uygulanmaktadır. Arsa için değer tespiti yapılarak kamulaştırma bedeli belirlenmektedir. Ancak bu konuda genellikle anlaşmazlıklar yaşanmaktadır.
Kamulaştırma kararı verilen bir arsa için mal sahibinin bu karara itiraz etme hakkı yoktur. Bir projenin yapımı için gerekiyorsa o arsa devlet kurumu tarafından kamulaştırılır. Burada kritik olan bedel tespitifir. Öncelikle kurum tarafından arsa sahibi vatandaşa bir teklif yapılır. Bu teklif genellikle de kabul edilmez. Ardından kamulaştırma yaparak kurum mahkemeye başvurarak kamulaştırma işlemini başlatır. Mahkeme bilirkişi atayarak arsanın kamulaştırma bedelini tespit ettirir. Ardından da taraflar arasında para alışverişi sağlanarak kamulaştırma gerçekleşir.
KAMULAŞTIRILAN ARSA MAL SAHİBİNE GERİ VERİLİR Mİ?
Kamulaştırılarak mülkiyeti el değiştiren bir arsa üzerinde kamulaştırma bedelini alan vatandaşın herhangi bir hakkı kalmamaktadır. Tıpkı satışı yapılmış gibi tüm haklar devredilmiştir. Ancak burada istisnai bir uygulama bulunmaktadır. Kamulaştırma işlemi yapıldıktan sonra idarece beş yıl içerisinde amaca uygun herhangi bir işlem yapılmazsa, tesissat kurulmazsa, kamu yararına bir ihtiyaca tahsis edilmezse, kamulaştırıldığı gibi arsa bırakılırsa mal sahibi ve onun mirasçılarının geri alma hakkı doğmaktadır.
Bu şartlar gerçekleştiğinde kamulaştırma bedeli üzerine aradan geçen zamanın kanuni faizi de eklenerek ödeme yapılır. Bu şekilde mal sahibi kamulaştırılan arazisini geri alabilir. Ancak bu hakkın kullanılma şartları ortaya çıktıktan 1 yıl içerisinde geri alma hakkı kullanılmalıdır. Aksi durumda geri alma hakkı ortadan kalkmaktadır.