Korana virüs salgını milyonlarca kiracıyı mağdur etmiş, kira ödemeleri aksarken zorunlu karantina uygulamaları nedeni ile milyonlarca işyeri ve öğrenci evi aylarca boş kalmıştı. Pandemi döneminde kiracıların hakları merak konusu olurken boş kalan dükkana, öğrenci evine kira ödenir mi, ödenen kiranın iadesi, kira artışının iptali ve kira ödememe hakkı gibi çok sayıda soru gündeme gelmişti. İşte merak edilen soruların yanıtları...
Tüm Türkiye'de büyük bir ekonomik kayba neden olan korana virüs salgını kiracıları da mağdur etmişti. Yaşanan süreçte zorunlu karantina tedbirleri nedeni ile bazı işyerleri aylarca kapalı kalmış, ara verilen üniversite eğitimi nedeni ile öğrenci evleri kullanılmamıştı.
PANDEMİ DÖNEMİNDE ÖDENEN DÜKKAN VE ÖĞRENCİ EVİ KİRASI GERİ ALINABİLİR!
Süreçte yıllık olarak peşin ödeme yapan işyeri ve öğrenciler için ise kira iadesi yolu açıldı. Hürriyet Gazetesi yazarı Oya Armutçu tarafından konu hakkında ki yöneltilen soruyu yanıtlayan Ankara Barosu avukatlarından Uğur Uzun ve Görkem Alyanak haksız zenginleşme maddesine dikkat çekti.
Boş kalan ve peşin ödeme yapılan işyeri kiracıları için iki avukat tarafından yapılan açıklamada "Fedakârlığın denkleştirilmesi (Doktrinde bazı hocalar sebepsiz zenginleşme olarak ileri sürmektedir) kapsamında kullanılmayan dönemlerin iadesi kanımızca istenebilir" açıklaması gelirken öğrenci evleri için ise "Kira bedelinde indirim konusunun dostane çözüm olduğunu ve fedakârlığın denkleştirilmesi kapsamında daha doğru bir çözüm yolu olacağını düşünmekteyiz.
Burada kiraya verenden kaynaklanan bir kusur bulunmamaktadır. Yani borca aykırılık söz konusu değildir temerrüt söz konusudur. Fesih ihtarname ile mümkün olabileceği gibi bedelin iadesi de mümkün olabileceği görüşündeyiz" denilerek ödenen peşin kirada 3 aylık dönem için iade talep edileceği görüşünü paylaştı.
KULLANILMAYAN ÖĞRENCİ EVLERİ VE KAPALI KALAN İŞYERLERİ İÇİN KİRA ÖDEMEME HAKKI VAR MI, KİRALARI NE OLACAK, KİRAYI ÖDEMEK ZORUNLU MU?
Süreçte özellikle de zorunlu karantina tedbirleri kararları kapsamında kapatılan işyerleri ile memleketlerine dönen öğrencilerin evlerine ödenecek kiralar merak konusu olmuştu.
Devlete ait olan işyerleri için kiralar ertelenirken özel kişilere ait olan taşınmazlarda kira ödemeleri sürmüştü. Hürriyet Gazetesi yazarı Oya Armutçu konu hakkında ki sorularını Ankara Barosu avukatlarından Uğur Uzun ve Görkem Alyanak'a yöneltti.
Kullanılmayan evin ya da işyerinin kira borcunun silinip silinmeyeceği sorusuna "Hayır mümkün olmaz kanımızca. Salgın sürecinde kiranın ödenmemesi, yıl veya dönem sonunda kirada artış yapılamayacağı konusunda mevzuatımızda bir hüküm bulunmuyor. Salgın nedeniyle kira borcu da silinmemektedir.
Pandemi sadece tahliye ve fesih sebebi olmayacaktır. Kira dönemi bu salgın sürecinde sona ermiş ve yasal olarak zam yapılma zamanı gelmişse kiracı artışı kabul etmeyebilir ve “uyarlama davası” açabilir. Bunun için şu yol izlenebilir. Kiracı salgın nedeniyle zor duruma düştüyse önce anlaşma yoluna (dostane yol) gidilir. Anlaşma sağlanmazsa, ev sahibine yani kiralayana “ihtar” çekilmeli daha sonra “uyarlama davası” açılmalıdır.
Kira sözleşmesini askıya almak isteyen, Borçlar Kanunu’nun genel hükümlerine göre salgının mücbir sebep olduğu gerekçesiyle kira uyarlama davası açabilir. Kirayı hiç ödemeyecek durumda iseler, tazminatsız fesih yoluna başvurulabilir. Böyle bir durumda tazminat ödemeden kiraladıkları evi boşaltabilirler" diyerek kira borcunun silinmesinin söz konusu olmadığı açıklandı.
TAZMİNATSIZ KONUT KİRA SÖZLEŞMESİ FESHİ YAPILABİLİR!
Salgın nedeni ile kiracıların iki hakkı olduğu belirtilirken bunlardan biri kira uyarlama davası oldu. Kira uyarlama dava dilekçesi ile mahkemeye başvuruda bulunan kişiler korana virüs salgını nedeni ile olumsuz etkilendiklerini belirterek kiralarında indirim talep edebiliyorlar.
İkinci bir hak ise virüs salgını nedeni ile konutlarını ya da işyerlerini kullanmadıklarını kanıtlamaları durumunda hiçbir ceza ödemesi yapmadan kira sözleşmesinin feshi sağlanabiliyor.
Ancak bunun dışında evin ya da işyerinin boş kalması ya da kullanılamaması gibi nedenlerle kira borcunun silinmesi söz konusu olmuyor.