Deprem haftası nedeniyle Türkiye'deki konutlar yeniden mercek altına alındı. Ülkemizin deprem kuşağında yer alması her dönem için tehlike arz ediyor. Özellikle depreme dayanıksız ve eski yapıların sayısı oldukça fazla. Özellikle 1999 Marmara Depremi Türkiye'deki konutların ne kadar güvenliksiz olduğunu gözler önüne serdi.
2018 YILI YAPI DENETİMİNDE MİLAT OLDU
Marmara depreminden sonra Türkiye'de yapı denetim sistemi devreye alındı. Bazı illerde pilot uygulama olarak hayata geçen bu sistem, 2010 yılından sonra ülke geneline yayıldı. Fakat bu sistem için milat 2018 yılında başladı. Normal şartlarda müteahhitler çalıştığı yapı denetim firmasını kendi seçiyordu. Ancak 2018 yılından sonra yapı denetim firmaları atama yoluyla belirlenmeye başladı.
Bu durum bağımsızlığı sağlarken hem binalarda kaliteyi yükseltti hem de denetim nedeniyle müteahhitler binaları daha iyi yapmaya başladı.
YAPI DENETİMİ KALİTEYİ VE SAĞLAMLIĞI ARTIRDI
Yapı denetimi, binayı yapanların can ve mal güvenliğinin teminatı için zorunlu tutulan bir sistem. Şu an Türkiye geneline bakıldığında yaklaşık 2 bin 500 yapı denetim firması ve sahada 120 bin çalışan bulunuyor.
Bu çalışanlar yapının projesinden başlayarak iskan alana kadar tüm süreçleri titizlikle denetliyor. İnşaat boyunca demiri, malzemesini, betonu her ne kullanılıyorsa hepsinin denetimini sağlıyor. Bu denetim sayesinde binalardaki kalite ve sağlamlık artıyor. Denetim yapan çalışanlar betonun kalitesini dahi uygun bulmasalar mikserden dökülmesine onay vermiyor.
Son dönemde Türkiye'de meydana gelen en büyük depremler olan Elazığ ve İzmir depremine bakıldığında, yıkılan binaların yapı denetimi olmadığı ve yapı denetimi yapılan binaların ise herhangi bir hasar almadığı öğrenildi. Yıkılan binaların neredeyse tamamının 1999 yılında önce yapıldığı ve depreme dayanıksız olarak inşa edildiği biliniyor.
EV ALIRKEN SADECE FİYATINA BAKILMAMALI
Konut satın almak isteyen vatandaşlar öncelikle evin fiyatına bakıyor. Binanın depreme dayanıklı olup olmadığı, yapı denetimi yapılıp yapılmadığı gibi ayrıntılar neredeyse hiç dikkate alınmıyor. Bu nedenle sırf fiyatı uygun diye can ve mal güvenliği sağlanamayan binalarda ikamet ediyorlar.
Binaların yapı denetimine tabi olmasının fiyatına olumsuz bir etkisi bulunmuyor. 2021 yılında çimento ve demire birçok kez zam gelse de yapı denetim ücretlerinde herhangi bir artış meydana gelmedi.
Uzmanlar, vatandaşların ev alırken yalnızca evin fiyatına ve görüntüsüne değil yapı denetimli olup olmadığına dikkat etmeleri gerektiğinin altını çizerken, araba alırken gösterilen özenin aynı şekilde ev alırken de gösterilmesi gerektiğini ifade ediyor. Binaların girişinde bulunan yapı denetim sorgulaması binanın güvenilirliğinin teminatını verirken, deprem yönetmenliğine uygun olarak yapıldığının da teminatını veriyor.