Gayrimenkul hukukuna göre taşınmazların birden çok dahibi olabilir. Bu satın alma şeklinde oluşturulabildiği gibi aynı zamanda miras yoluyla paylaştırmalarda da görülebilmektedir. Miras yoluyla kalan gayrimenkullerin tapularında mirasçılar ortak olurlar ve müşterek tapu meydana getirilir. Müşterek tapularda tapunun sahibi olan tarafların birbirlerine karşı bazı sorumlulukları bulunmaktadır. Bu sorumluluklardan birisi de ön alım hakkıdır.
ÖN ALIM HAKKI NEDİR?
Bir tapunun müşterek olması durumunda sahiplik açısından birden fazla kişi söz sahibi olabilmektedir. O gayrimenkul üzerinde tasarrufta bulunmak için ortak bir karar da alınabilir bireysel bir karar da alınabilir. Bazı ortaklar gayrimenkulün satışını yapmak isteyebilirler. Bu durumda hisselerinin satışını gerçekleştirmek sık sık karşılaşılan bir durumdur. Hisse satışları yapılırken ise diğer hisse sahiplerinin ön alım hakkı vardır. Üçüncü bir kişiye satış yapılmadan önce diğer hissedarlara bilgi verilmesi ve onlara satın almaları için teklif yapılması gerekmektedir.
ÖN ALIM HAKKI NE ZAMAN GEÇERSİZ OLUR?
Gayrimenkul hissedarlarından birisinin borcundan dolayı haciz işlemi yapılıp o hisse icra yoluyla satışa çıkarılırsa o zaman ön alım hakkı devre dışı kalır. Böyle bir durumda diğer hissedarlar teklif vererek o gayrimenkulün satıştaki hissesini icradan satın alabilirler. ANcak herhangi bir şekilde ön alım hakları bulunmaz. Üçüncü kişiler daha yüksek teklif vererek o hisseyi satın alıp gayrimenkulün yeni ortağı olabilirler.
İcra yolu hariç olmak üzere hisseli bir tapuda bir hisse satışı olacaksa ilk alım hakkı diğer hissedarlara aittir. Hissedarlardan habersiz yapılan satışlar ise mahkeme kanalı ile bozulur. Hatta böyle bir gayrimenkule ön alım hakkının çiğnenmesi ile hissedar olanlar ciddi maddi kayıplar yaşayabilirler.