Pandemi süreci tüm dünyada otellerin ve ofis binalarının bir yıldan fazla süredir boş kalmasına neden oldu. Oteller tam kapasitye ile çalışamazken uzaktan çalışma yolunun izlenmesi nedeniyle ofis binaları da işlevselliğini yitirdi. Dünya genelinde uzaktan açlışmanın kalıcı olabileceğine dair tartışmalar yapılıyor. Bu çalışma sistemi aynı zamanda işverenlerin de maliyetlerde önemli oranda tasarruf edebilmelerini sağlıyor. Bu nedenle özellikle ofis binaları üzerine radikal çözümler üretilmesi düşünülmeye başlandı.
OFİS BİNALARI APARTMAN MI YAPILACAK?
ABD'de ofis binalarının işlevini kaybetmesi ve atıl duruma geçmeleri nedeniyle bunların uygun fiyatlı konutlara dönüştürülmesine dair çalışmalar yapılıyor. Hatta ofis binalarından apartman dairelerine dönüşümler tartışılmaya başlandı. Dünya gayrimankul sektörünün buna da ayak uydurması gündeme alındı.
Dünyanın en büyük finans merkezlerinden birisi olan Manhattan'da ofis binalarının yüzde 17'si Mart ayında boş kaldı. Boş kalan ofis binaları işlevlerini kaybetmelerinin yanında değerlerinde de yüzde 25 oranında düşüş meydana geldi. Uzmanlara göre bu binaların sürdürülebilir nitelikleri ortadan kalktı. Bunun için de apartman dairelerinedönüş en ekılcı çözüm olarak ön plana çıkmaya başladı.
Ofis binalarının apartman dairelerine dönüştürülmesi bazı zorlukları da beraberinde getiriyor. Tasarım, teknoloji ve finansman anlamında bu zorlukların bir anda aşılması mümkün değil. Ancak karma model ile binaların bir kısmının ofis diğer kısmının ise konut olarak kullanılabilmesine dair öneri en çok destek gören sistem oldu. Bu uygulamanın Türkiye'de de uygulanabilir olup olmadığı da tartışılmaya başlandı.
TÜRKİYE'DE DÖNÜŞÜM GERÇEKLEŞECEK Mİ?
Uluslararası bir gayrimenkul danışmanlık şirketinin Türkiye sorumlusu olan Gökhan Taş konuya dair bir değerlendirmede bulunarak, “Pandemi nedeniyle geniş plazalara talep yükseldi. Önceden kişi başı yaklaşık 11 metrekarelik alan yeterliydi ama bu şimdi 20 metrekareye çıktı. Bu da iş yerlerindeki sosyal mesafeyi kalıcı hale getirmek için yükseldi. Dolayısıyla ofis pazarında çok ciddi bir dönüşüm yaşanıyor. Bize gelen talepler Türkiye'de evden çalışmanın kalıcı bir hale gelmesi şeklinde değil.” dedi.
ABD'de ortaya çıkan sistemin Türkiye'de yakın zamanda uygulanmasını beklemediklerini söyleyen Gökhan Taş, “Yakın zamanda olmasa da ileride böyle bir dönüşüm düşünülebilir. Bu durumda da imar engelleri olmayacaktır. Ofis alanları çok rahat bir şekilde apartman dairelerine dönüşebilir.” ifadelerini kullandı.
Ofislerin neden boş kaldığı sorusuna da cevap veren Gökhan Taş, “Ofis binalarındaki satış ve kiralamalar dolar üzerinden yapılıyor. Dolar kuru yükselince buradaki fiyatlar da yükseldi. İmal edenler ise bu fiyatlarda bir indirim yapmayı düşünmediler. Boş kalan ofislerin atıl durumda beklemesinin endeni budur. Maliyetlerin yükselmesi ile bu durum gerçekleşti.” şeklinde konuştu.
YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİĞİ İLE OFİS BİNALARININ APARTMANLARA DÖNÜŞÜMÜ SAĞLANABİLİR?
KONUTDER Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Altan Elmas ise yaptığı değerlendirmede, “Pandemi koşulları düşünüldüğünde ofis binaları konut alanı olarak değerlendirilebilir. Bunun için çok da zor olmayan bir yolla çözüm bulunur. Ofislerin konut dönüşümüne dair bir yönetmelik değişikliği yapılarak atıl durumda bekleyen bu alanlar ülke ekonomisine kazandırılabilir. Ancak bunun için ilk cevaplanması gereken soru buna ihtiyaç olup olmadığıdır.” dedi.