İnşaat maliyetlerinde meydana gelen yükselişler konut fiyatlarında da artışı beraberinde getirdi. Ev sahibi olmak isteyten vatandaşlar bundan dolayı alternatif yollara ilgi duymaya başladılar. Bu yollardan birisi de yapı kooperatifi sistemi oldu.
Türkiye yapı kooperatifi sistemine hiç de yabancı değil. 1980'li yıllarda gayrimenkul sektöründe çok popüler bir konut edindirme yoluydu. Ancak o günlerden hafızlarda kalan şey çok sayıda vatandaşın paralarını bitmek bilmeyen yapı kooperatiflerine bağlayarak mağdur olmaları oldu.
YAPI KOOPERATİFİ MODELİ YENİDEN DOĞDU!
Mağduriyetlerina rtması ile yapı kooperatifi sistemine olan akala azalmıştı. Gayrimenkul sektörü de yap – sat modeli çerçevesinde şekillenmesini sürdürdü. Ancak şu anda konut fiyatlarının çok yüksek olması yeniden yapı kooperatiflerini gündeme getirdi.
Türkjiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından yapılan açıklamaya göre 2021 yılının ilk 5 ayında Türkiye genelinde 603 kooperatif kurularak faaliyete geçti. Bu 603 kooperatifin 203'ünün yapı kooperatifi olması ise dikkat çekti. Artık kooperatif üzerinden konut satın almalar yeniden başladı.
KOOPERATİFTEN EV ALINIR MI?
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz bir açıklama yaparak, “2020 yılı ve sonrasında gayrimenkul sektöründe iki ayrı modelin güçlendiğini görüyoruz. Bunların ilki yapı kooperatifi kurmak oldu. Bu konuda ne yazık ki Türkiye'nin kötü anıları var. Ancak bunun 2020 yılından sonra yeniden gündemimize girdiğini görüyoruz.
Yapı kooperatifi kurmanın büyük zorlukları yok. 7 kişi bir araya gelip bu kooperatifi kurabiliyorlar. Bu model ile inşaat bedeli karşılığında yükleniciye yaptırılıp ve sonrasında da mağduriyet olmadan konutlar teslim edilebilir.” dedi.
MAĞDUR OLMAMAK İÇİN NE YAPILMALI?
Yapı kooperatiflerinin mağduriyetlere yol açmaması için uyarılarda da bulunan Ali Güvenç Kiraz, “Öncelikle kooperatif yönetimi incelenmelidir. Bu yönetimlerde adli ve ticari sicili şüpheli kişiler bulunmamalıdır. Bu yönetim üzerinde denetim kurulmalıdır. Her aşamada yönetim faaliyetleri denetlenmelidir. Bundan dolayı kooperatif ütyyeleri kendi aralarından denetçiler seçmelidirler.
İç denetimi sağlamak tek başına mağduriyetleri engelleyemez. Bir de dış denetim mekanizması aktif hale getirilmelidir. Bunun için bir hukukçu veya bir inşaat mühendisi ile çalışmak faydalı olacaktır.” ifadelerini kullandı.
Kooperatifin inşaat işini verdiği firmanın da incelenmesi gerektiğini söyleyen Ali Güvenç Kiraz, “Kooperatif yönetimi tarafından bedeli karşılığı inşaat işinin verildiği firma da incelenmelidir. Teknik açıdan yeterli mi, mali açıdan bu firma bu işi yapabilir mi gibi sorulara cevap aranmalıdır.” şeklinde konuştu.