Türkiye’de ev kiraları üzerine oldukça önemli, gelişmeler yaşanıyor. 2022 yılında yükselen kira fiyatlarının daha da çıkmaması ve mevcut kiracıların korunması adına devreye kira zammı sınırlaması getirilmişti. Buna göre 1 Temmuz 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında kira zammı sınırlaması sadece konutlarda geçerli olacak şekilde yüzde 25 ile sınırlandırıldı. Bu uygulama dahi bazı ev sahiplerini kira zammı konusunda durduramazken şimdi bu uygulamanın da sonu yaklaşıyor.
KİRA ZAMMI SINIRI NE ZAMAN SONA ERECEK?
Kiralardaki fahiş artış sonrası yasal düzenlemeye gidildi ve konutlarda kira artışına sınırlama getirildi. Bu yasa ile “11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında (1 Temmuz dahil) yenilenen sözleşmelerde, kiracıya yüzde 25’in üzerinde zam yapılamayacak” denildi. Yeni bir düzenleme olmazsa 1 Temmuz sonrası sınırlama sona erecek. 30 Haziran’da, 1 Temmuz’da sözleşmesi yenilenen kiracılar ikinci kez zam sınırı uygulanmasından faydanırken,2 Temmuz ve sonrasında sözleşme yenileyenler kapsam dışı sayılacak. Bir gün farkla zam oranında büyük fark yaşanacak.
1 TEMMUZ 2023'TEN SONRA TÜM KİRALAR ZAMLANACAK MI?
Düzenlemenin sona ermesi bu tarihte zam olacağı anlamına gelmiyor. Ev sahipleri kira artışını yılda bir kez, sözleşme yenileme döneminde yapabilir.
1 TEMMUZ SONRASI KİRA ARTIŞ ORANI NASIL HESAPLANACAK?
Düzenleme öncesi olduğu gibi, sonrasında da keyfi oran belirlenmesi yasal değil. 1 Temmuz’dan sonra, sınırlama öncesinde olduğu gibi Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan ‘TÜFE 12 ay ortalaması’ dikkate alınacak. Mesela son açıklanan şubat ayı enflasyon verilerine göre bu oran yüzde 71.83 olarak gerçekleşti. Eğer bir kira zam sınırlaması olmasaydı, sözleşme yenilendiğinde 3 bin liralık kira 5 bin 155 lira, 5 bin liralık kira 8 bin 591 lira olacaktı. Yüzde 25 zam sınırı ile 3 bin liralık kira 3 bin 750, 5 bin liralık lira 6 bin 250 lira oldu.
EV SAHİBİ GEÇMİŞ KİRA FARKINI İSTEYEBİLİR Mİ?
1 yıl boyunca yüzde 25 zam sınırına uyan bir ev sahibi ‘uygulama bitti, geçen yıl yapamadığım zammı şimdi istiyorum’ diyemez.
EV SAHİBİNİN EVDEN ÇIK DEME HAKKI VAR MI?
Ev sahipleri istediği zaman ‘evimden çık’ diyemez. Ancak kendisinin ya da bakmakla yükümlü olduğu birinin ihtiyacı varsa kiracının tahliyesini isteyebilir. İhtiyacım var dedikten sonra, evi bir başkasına 3 yıl süreyle kiralayamaz. Kiralarsa eski kiracıya tazminat ödemek durumunda kalır. 10 yıl sözleşme uzama süresi dolan kiracı için herhangi bir gerekçe göstermeden tahliye istenebilir. Bunun yanında evin satılması durumunda, mülkü alan kişi eğer kendi yaşayacaksa kiracının tahliyesini talep eder. Bu durumda ya 6 ay, ya da bir sonraki sözleşme dönemine kadar zaman verilir. Tarafların anlaşamaması halinde tahliye davaları ortalama 2-2.5 yıl sürebilir.
Ev sahipleri ile kiracılar 1 Temmuz 2023 tarihinden sonra yeniden karşı karşıya gelmeye başlayacaklar. Bazı ev sahipleri yüksek oranlı zam için bu tarihi beklerken kiracılar ise alternatifleri olmadıkları için bu zamma razı gelmek zorunda kalacaklar.