Son dönemlerde ticaret dünyasını sarmış olan para transferi olarak da bilinen IBAN (Uluslararası Banka Hesap Numarası) ile ödeme, belirli riskleri beraberinde getirmeye başladı. Kredi kartı ve banka kartı ile ödemenin yerini almaya başlamış olan IBAN ile ödeme yöntemi resmen esnafın yeni gözdesi oldu. Bankaların uyguladığı yüksem POS komisyon oranlarından yorulan esnaf, böyle bir yöntemi tercih ederken; bu yöntemin risklerine ilişkin uzman isimlerden uyarılar da gecikmedi.
Bazı bankaların kredi kartı POS komisyonlarını fahiş tutarlara yükselttiği son dönemlerde sıkça tartışmaya neden olmaya başlamıştı. Sadece yüksek komisyon ödemeyen esnaf, aynı zamanda 45 gün gibi uzun süreli ödeme almaktan da dert yanıyordu. Tüm bu sorunlardan kurtulmak isteyen esnaf, şimdilerde ‘IBAN geçerlidir’ yazısını bir bir camlarına asmaya başladı. Bu ise, ticaretin kayıtlılığı açısından büyük riskler barındırıyor. İşte ayrıntılar…
KAYIT DIŞI EKONOMİ RİSKİ ORTAYA ÇIKIYOR
Hem yüzde 2,5 gibi yüksek POS komisyon oranları hem de 45 gün sonra gelen ödemeler esnafın cebini epeyce yordu. Kazanamadığını bildiren bir manav, IBAN ödeme yöntemine geçme nedenlerini; “Geçtiğimiz ay tüm yazarkasa POS’ları iptal ettik. Sadece nakit ve IBAN ile çalışıyoruz. Şu an günlük fiyat değişimi yaşanıyor. Biz domatesi 20 liraya satıyoruz. Banka bize bu ödemeyi 45 gün sonra yapıyor. 45 gün sonra gelen ödemeyi aldığımızda ben onun yerine yeni ürün koyamam. O zaman ya 40 liraya satacağım domatesi ya da satmayacağım. Ya da nakit çalışmak durumundayız. Bankaların komisyonları ve uzun vadede geri ödeme yapmaları da enflasyona sebep olmuş oluyor” şeklinde anlattı. 100 bin TL’lik günlük ciro yapan herhangi bir işletme, yüzde 2,5 pos komisyonu nedeniyle kazancının 2 bin 500 TL’sini bankaya bırakıyor. Bu da IBAN ödemelerine olan ilgiyi artırdı.
KARTLI ÖDEMELERDE AZALMA GÖRÜLMÜYOR
Kasapta, manavda, kuaförde, doktor muayenehanelerinde, hatta bakkallar da bile geçmeye başlamış olan IBAN ile ödeme yöntemi uzmanların korktuğu bir yöntem. Zira bu yöntem daha önce kayıt dışı ticaret tartışmasını başlamıştı. Vergi kaçırmanın önünü açabilecek olan bu yöntemle işletmelerin yasal yükümlülüklerden kurtulabileceğini söyleyen uzmanlar, ekonomide geri dönülemez hasarlar oluşmasından endişe ediyor. Öte yandan BDDK verilerine göre, beklenenin aksine 25 Ağustos ile biten haftada kartlı ödeme hacimleri, bir önceki haftaya göre yüzde 2,49 artış yaşayarak, yükseldi. Toplamda 176,2 milyar TL olarak gerçekleşen kartlı ödemelerde market alışverişi ödemeleri zirveye oturdu. Tüketici, henüz kredi kartı ile ödeme yapmaktan hemen vazgeçebilecek gibi durmuyor.