Türkiye’de emeklilik son günlerin gündem konularından birisi haline geldi. Özellikle EYT konusunda bir çalışma yapılıyor olması milyonlarca vatandaşın ilgisini çekiyor. Ancak EYT’nin dışında bir de sayısı az da olsa bazı vatandaşlar SGK’dan toplu para iadesi almanın yollarını araştırıyorlar. Bu kişiler EYT çıksa bile koşulları sağlayamayacak olan çalışanlardan oluşuyor. Peki SGK mevzuatında toplu para iadesi şeklinde bir uygulama var mı?
SGK KİMLERE TOPLU PARA İADESİ YAPIYOR?
SGK mevzuatında vatandaşlara toplu para iadesi yapılan bir uygulama bulunuyor. Ancak bunun çoklu koşulları olduğu uzmanlarca bildirildi. SGK’dan toplu para iadesi esasında çalışanların çalışma hayatları süresince kendi adlarına yapılan prim ödemelerinin iadesini ifade etmektedir. Bunu alabilmek için de kişinin emeklilik ihtimalinin tamamen ortadan kalkması gerekmektedir. Örneğin yaş koşulunu sağlamış ama prim koşulunu sağlayamamış kişiler bu para iadesini alabiliyorlar. Burada kriter ise kişinin herhangi bir şekilde emeklilik hakkının kalmamasıdır.
SGK HANGİ PRİMLERİ İADE EDİYOR?
SGK’nın toplu para iadesinde doğru bilinen bir yanlış bulunuyor. Genellikle SGK’dan para iadesi alacak olan kişiler çalışırken kendileri adına ödenen tüm primlerin iade edileceğini düşünmektedirler. Ancak bu şekilde bir uygulama bulunmamaktadır. SSK üzerinden prim yatıranlara ayrı oranda, Bağkur üzerinden prim yatıranlara ayrı oranda para iadesi yapılmaktadır. Prime esas kazanç üzerinden işveren payları ile işçi adına ödenen genel sağlık sigortası payının iadesi yoktur.
SGK’dan toplu para iadesi almak isteyen SSK’lılar çalıştıkları sürede prime esas kazançları üzerinden yüzde 34,5 oranında prim tutarı ödemesi yapıyorlar. Bu yüzde 34,5 oranında primin sadece malullük, yaşlılık, ölüm gibi emeklilik primleri olan yüzde 9’u çalışana iade ediliyor. Diğer tutar ise kesinlikle iade edilmiyor.
Bağkur’da toplu para iadesinde ise farklı kriterler uygulanıyor. Bağkur’lular da SSK’lılar gibi prime esas kazançları üzerinden yüzde 34,5 oranında prim ödemesi yapıyorlar. Ancak toplu para iadesi durumunda Bağkur’lular ödedikleri primlerin yüzde 20’sini alabiliyorlar.
TOPLU PARA İADESİNE FAİZ UYGULANIYOR MU?
SGK mevzuatında yer alan toplu para iadesi için merak edilen bir husus da yıllar boyunca SGK’ya ödenen primler geri alınırken buna herhangi bir faiz uygulanıp uygulanmadığı oluyor. Bu durumda vatandaşların mağdur edilmelerinin önüne bir sistemle geçiliyor. Dilekçe vererek SGK’dan para iadesi talep eden vatandaşların ilk prim yatırdıkları günden dilekçe verdikleri güne kadar ödedikleri paralar güncelleme katsayısı ile güncelleniyor. Bu şekilde vatandaşlar bir anlamda ödedikleri paranın faizini de almış oluyorlar.