Türkiye’de konut fiyatlarına fahiş zamlar yapılırken vatandaşların ev sahibi olmaları da artık güçleşti. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) konut fiyatları ile asgari ücret araştırması yaparak sonuçlarını açıkladı. Yapılan araştırmada ucuz konut sınıfına giren 2+1 konutların asgari ücretliler tarafından kaç yılda satın alınabileceği ortaya kondu.

ASGARİ ÜCRETLİLER KAÇ YIL ÇALIŞIRLARSA EV SAHİBİ OLABİLİRLER?

Mayıs 2020’da asgari ücretli bir çalışanın konut satın alabilmesi için herhangi bir harcama yapmadan maaşının tamamını biriktirerek 61 ay birikim yapması gerekiyordu. Bu süre de yaklaşık 5 yıl oluyordu. Ancak arada geçen sürede asgari ücrete zam yapılmasına karşın ev sahibi olabilmek için asgari ücretlilerin çok daha uzun yıllar beklemeleri gerekmeye başladı. 2022 yılının Haziran ayına göre 121 ay yani yaklaşık 10 yıl çalışarak asgari ücretliler tüm gelirleri ile ev sahibi olabiliyordular.

Temmuz ayında asgari ücrete yüzde 30 zam yapılmasının ardından ev sahibi olabilme sınırları da değişti. Asgari ücretliler şu anda 108 ay yani 9 yıl boyunca tüm kazandıklarının tek kuruşunu harcamadan biriktirmeleri halinde ucuz konutlardan satın alabiliyorlar. Asgari ücretlilerin gelirlerinin tamamını biriktirme gibi ihtimalin hayatın olağan akışına uygun olmamasından dolayı bu süre 2 veya 3 kat yükselebiliyor.

ASGARİ ÜCRET KİRAYA GİDİYOR!

Asgari ücret 2.825 TL olduğu dönemde bu kazancın yüzde yüzde 50’si ile ev kiralayabilmek mümkündü. Ancak asgari ücret 5.500 TL’ye çıktıktan sonra artık bu kazancın yüzde 92’si ile ev kirası ödenmeye başlandı. Kira fiyatları asgari ücretin üzerinde arttı ve alım gücünün ne kadar azaldığı bu veri ile ortaya konuldu.

Yapılan araştırmada konut fiyatlarının yıllar içerisinde ne şekilde arttığına dair veriler de paylaşıldı. Buna göre konut fiyatları Eylül 2017 ile Mayıs 2020 arasında düşük bir hızla arttı. O dönem ortalama konut fiyatları 127 Bin TL’den 143 Bin TL’ye yükseldi. Ancak daha sonra kamu bankalarının düşük faizle konut kredisi vermeye başlamalarıyla beraber konut fiyatlarının artış hızı arttı. Aralık 2021’e kadar konut fiyatları şiddetli bir şekilde yükseldi. Ortalama konut fiyatları 289 Bin TL’ye kadar çıktı. Ağustos 2022’de ise ucuz konutların ortalama fiyatı 594 Bin TL’ye kadar çıktı.

Asgari ücretlilerin yıllar içerisinde maaşlarının ne kadarının kiraya gittiği de araştırmaya konu oldu. 2+1 90 metrekare bir konutun kirası 2017 yılında asgari ücretin yüzde 82’sine karşılık geliyordu. Bu oran Ocak 2021’e kadar kademeli bir şekilde gerileyerek yüzde 50’ye kadar düştü. Ancak bu tarihten sonra kira fiyatları artmaya başladı ve asgari ücretteki kira harcaması payı da yükseldi. Aralık 2021’de asgari ücretin yüzde 83’ü kiraya harcanıyordu. 2022 yılına girerken asgari ücrete yüzde 50 zam yapılması ile bu oran düşmeye başladı. Ancak Nisan ayında kira fiyatları ile asgari ücret eşitlendi. Kira fiyatının asgari ücrete oranı Mayıs ayında yüzde 119’, Haziran ayında ise yüzde 120’ye yükseldi. Temmuz ayında asgari ücrete zam yapılmasının ardından bu oran yüzde 92’ye geriledi.