Gayrimenkullerin miras yoluyla el değiştirmesi genellikle oldukça tartışmalı bir mesele haline gelebilmektedir. Anne veya babanın vefat etmesi durumunda onların sahip oldukları gayrimenkuller başta çocukları olmak üzere çocukları yoksa diğer mirasçılara kalmaktadır. Gayrimenkul sahipleri miraslarını daha hayattayken de vasiyetname oluşturarak paylaştırabilirler. İşte tüm bu miras paylaşımlarında uygulanan en önemli kural saklı paydır. Saklı pay dikkate alınmadan yapılan miras paylaşımları ise mahkemeden dönmektedir. 

SAKLI PAY NEDİR?

Saklı pay bir mirasçının miras bırakanın mal varlığında sahip olduğu ve devlet güvencesinde olan payıdır. Ancak burada devlet güvencesi biraz farklı işlemektedir. Devlet mülkiyet hakkına saygı duymakla beraber bu hakkı korumaktadır. Kişiler hayattayken gayrimenkullerini istedikleri gibi satabilirler. Burada saklı pay dikkate alınmamaktadır. Ancak bu satış gerçek bir satış olmalıdır. Mirastan mal kaçırma kapsamında yapılacak olan satışlar saklı pay gerekçesi ile yine mahkeme tarafından iptal edilecektir. 

ÇOCUKLARIN SAKLI PAY ORANI NEDİR?

Saklı pay en çok çocuklar için kullanılan ve uygulanan bir kuraldır. Çocukların anne ve babalarının mal varlıklarında saklı payları bulunmaktadır. Bu saklı paylar anne veya babanın rızası ile dahi olsa bir başkasına miras olarak devredilemez, bağışlanamaz. Çocuklar anne ve babalarının mal varlıklarında yüzde 50 oranında saklı paya sahiptirler. Bu yüzde 50'lik kısım çocuklara aittir ve buna kesinlikle miras kanalıyla müdahalede bulunulamaz.

Örneğin bir kişinin 2 çocuğu ve aynı niteliklere sahip 4 evi olduğu varsayılırsa miras paylaşımında saklı pay 2 evdir. Bu 2 ev mutlak surette çocuklara bırakılmalıdır. Kalan 2 ev ise anne veya baba tarafından üçüncü bir kişiye de miras olarak bırakılabilir, çocuklardan birisine de verilebilir. Bu şekilde yapılacak olan miras paylaşımı mahkemede bozulamayacaktır. Yani bir çocuk 3 ev alırken diğer çocuk 1 ev miras alabilir. 

Yine verilen örnekten hareketle çocuklara kalması gereken 2 ev onlara miras olarak verilmezse o zaman mahkeme sürecinde çocuklar haklarını alabilecekler. 4 evin tamamı bir üçüncü kişiye verilirse ya da bir çocuğa bırakılırsa mahkeme bu miras paylaşımını vasiyetname olsa dahi bozacaktır ve saklı payları hak sahiplerine iade edecektir.