Türkiye'de Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu'nda yer alan niteliklere uyan yapılar için kentsel dönüşüm uygulanıyor. Kentsel dönüşüm ile kullanımı risk oluşturan yapılar yenilenerek kent mimarisine kazandırılıyor.

Kentsel dönüşümde harç muafiyeti ise bu konuda en çok araştırılan başlıklardan biri olarak öne çıkıyor. Kentsel dönüşümde harç muafiyeti, 2013 yılında belirlenen yasalar ile sağlanmaktadır. Bu kapsama giren kişilere noter ücretleri ve bazı vergi harçlarını ödeme zorunluluğu bulunmuyor.

KENTSEL DÖNÜŞÜMDE HARÇ MUAFİYETİ NEDİR?

Kentsel dönüşüm kapsamında yeniden inşa edilen binaların bazı harç ve vergiler için muafiyet hakkı bulunuyor. Kentsel dönüşümde yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalar, noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye gibi ücreti ve diğer ücretlerden; kullandırılan krediler nedeniyle alınacak para ise banka ve sigorta muameleleri vergisinden muaf tutuluyordu ancak 2018 yılında bu kanunda değişikli yapıldı.

6306 sayılı Afet Riski Altındaki alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile kentsel dönüşümün maliyetini azaltmak için çeşitli teşvikler bulunmaktadır. Bu teşviklerden biri de 6306 sayılı Kanun'un 7 maddesinin 9. bendinde yer alan vergisel teşviklerdir.

Bu kanunda, 2018 yılında değiştirilerek daha detaylı bir şekilde düzenlendi. Söz konusu düzenlemeye göre istisna kapsamına giren vergiler şunlar:

Noter harcı,

Tapu harcı,

Belediyelerce alınan ücret ve harçlar,

Veraset ve intikal vergisi,

Döner sermaye ücreti ve diğer ücretler,

Damga vergisi,

Banka ve sigorta muameleleri vergisi.

KENTSEL DÖNÜŞÜMDE VERGİ MUAFİYETİNDEN KİMLER YARARLANABİLİR?

Kentsel dönüşümde vergi muafiyetinden yararlanacak olanlar 7153 sayılı yasa ile yapılan değişiklik sonrası şu şekilde oldu:

- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

- TOKİ

- İller Bankası ve Anonim Şirketi

- Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeler, bu sınırlar dışında il özel idareleri, büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri ve Bakanlık tarafından yetkilendirilmesi halinde büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçe belediyeleri (İdare)

- Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi ve İdarenin, sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketler

- Dönüşüme konu yapıların inşası işini yüklenen müteahhit

- Gerçek veya özel hukuk tüzel kişi malik

- En az bir yıldır kiracı olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler ya da özel hukuk tüzel kişileri

-En az bir yıldır sınırlı ayni hak sahibi olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler ya da özel hukuk kişileri.

KENTSEL DÖNÜŞÜMDE VERGİ MUAFİYETİNE GİREN SÖZLEŞME VE UYGULAMALAR

7153 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrasında şu işlem, sözleşme ve uygulamalar istisna kapsamında yer almaktadır:

- Bu kanun kapsamındaki yapıların dönüşüme tabi tutulmadan önce ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri,

- Bu kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların malik, işi yüklenen müteahhit ve en az bir yıldır kiracı ya da sınırlı ayni hak sahibi olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerine ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri,

- Bir yapıdan dolayı, bu kanun kapsamındaki parsellerde veya alanlarda veya söz konusu parsel ve alanların dışındaki parsellerde yeni bir yapı yapılması ya da mevcut bir yapının satın alınması veya ipotek tesis edilmesi işlemleri

- Uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların işi yüklenen müteahhit, Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi, İdare ve bunların iştirakleri tarafından gerçekleştirilecek ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri.