Kamu Özel İşbirliği KÖİ ile Yap İşlet Devret YDİ modeli ile yapılan mega projeler de döviz kurlarında yaşanan yükselişten olumsuz etkilendi. Döviz kurunda dün yaşanan hızlı yükseliş sonrasında dolar kurunun 13 TL, Euro kurunun ise 15 TL sınırından dönmesi piyasalarda büyük bir deprem yaşanmasına neden olmuştu.

Piyasalar tarafından Kara Salı olarak anılan 23 Kasım Salı günü yaşanan sert yükseliş ile gram altının 700 TL bandını aşması ile beraber döviz kurlarındaki oynaklık nedeni ile bankalar ve döviz büroları işlemlerini geçici olarak kapatmıştı. Yaşanan gelişmeleri değerlendiren Başkent Üniversitesi İktisat Programı Bölüm Başkanı ve eski Devlet Planlama Teşkilatı Planlama Uzmanı Prof. Dr. Uğur Emek döviz kurlarındaki bu sert yükselişin KÖİ projelerindeki garanti ücretleri de arttırdığını iddia etti.

DÖVİZ KURU İLE BERABER GARANTİ PROJELERDE YÜK 910 MİLYAR TL ARTTI!

Döviz kurunda yaşanan bu sert yükselişin devletin Yap İşlet Devret yöntemi ile yapmış olduğu projelere vermiş olduğu garantileri de yükselttiğini belirten Emek, Cumhuriyet Gazetesi'ne yapmış olduğu açıklama ile "157 milyar dolar civarında gelir garantisi verildi. Bunun 81 milyarı şehir hastaneleri, yaklaşık 40 milyarı ulaştırma projelerine ve yaklaşık 36 milyarı da Akkuyu Nükleer Santralına aittir. Şehir hastaneleri ve ulaştırma projelerinin bir kısım ödeme yapıldı. Şu an kabaca 150 milyar dolarlık bir gelir garantisi stoku bulunmaktadır" dedi.

Ocak ayında dolar kurunun 7.43 TL olduğunu belirten Emek dün itibari ile bu rakamın 13.50 TL seviyesini gördüğünü belirterek doların yılbaşından bu yana TL karşısında 6.07 TL değerlendiğini bunun da mega projelerdeki geçiş garantisi ücretini 910.5 milyar TL arttırdığını savundu. Türkiye'de ihtiyaca göre proje üretilmesi gerektiğini savunan Emek, ihtiyaçtan projeye gidilmesi gerekirken Türkiye'nin son dönemde projeden ihtiyaca gittiğini savundu.

YİD MODELİ İLE YAPILAN PROJELER LİSTESİ! TÜRKİYE'NİN MEGA PROJELERİ HANGİLERİ?

Devlete sermaye yükü getirmeden Yap İşlet Devret modeli ile hayata geçirilen çok sayıda proje bulunuyor. Bunlar arasında en büyükleri ise şu şekilde sıralanıyor;

Osman Gazi Köprüsü

Avrasya Tüneli

Yavuz Sultan Selim Köprüsü

Ankara Garı

İstanbul Havalimanı

Şehir Hastaneleri Projeleri

Zafer Havalimanı

1915 Çanakkale Köprüsü

İstanbul İzmir Otoyolu