Uzman isim açıkladı! Esnek ödeme planları ve kiralık konut üretimi artırılabilir
Bugün İş GYO Genel Müdürü Barlas Ülkü Habertürk'e konuk oldu. Burada yapılan toplantı esnasında konut fiyatlarında yaşanan artışlar, vade planları ve vatandaşların alım gücünün düşmesi gibi önemli pek çok konuya değinildi. Özellikle de son dönemde sık sık gündeme gelen konut mu, mevduat mı sorusuna merak edilen yanıt da geldi. Sektör takipçileri tarafından da yapılan bu açıklamalar kısa süre içerisinde merak konusu oldu.
Sunucu tarafından sorulan sorular karşısında Ülkü'nün verdiği yanıtlar şu şekildeydi;
KONUT FİYATLARINDA SON DURUM!
Fiyatlara müdahalelerin ardından son durumu hakkında merak edilenlere Ülkü açıkladığı veriler ile yanıt verdi.
-Konut satışlarının son durumuyla başlayalım. Geçtiğimiz yıla göre yaklaşık yüzde 15 kadar bir düşüş görülüyor. Bu tabloyu nasıl değerlendiriyorsunuz?
"2022'nin ilk sekiz ay toplamına göre dediğiniz gibi 2023'ün ilk sekiz ayında yüzde 15'i aşkın bir düşüş var. 2022 nasıl bir yıldı ona da bakacak olursak; 2021'in eylül ayından itibaren faizlerin indirildiği, faizlerin inmesinin akabinde insanların parasının değerini korumak için esasen borsa, gayrimenkul gibi alanlarda TL cinsi enstrümanlarda yatırımın değerini korumak için alımlar yaptığını görüyoruz.
Bu çerçevede de 2022'nin ilk aylarında özellikle bir konuta hücum, işte aynı şekilde borsada da artış olmuştur mutlaka, benim alanım olmadığı için oraya girmeyeyim şimdi. Ama gayrimenkul sektöründeki ilk altı ay alımları ve fiyat artışları buna paralel. Aynı zamanda enflasyonun da artmasıyla yani faiz indiriminin peşi sıra 2022'de kurlardaki artışla da birlikte ilk altı ayda yüksek düzeyde gayrimenkul fiyatlarında hem artış hem de talepte bir artış gördük.
Ondan sonra 2022'nin ağustos ayından itibaren de bunun hafif uzun dönemli ortalamalarına aslında gerilediğini gördük. Geçen yılın ağustos ayı ile bu yılın ağustos ayına ay ay baktığımızda hemen hemen aynı düzeyde olduğunu satışların çok önemli farklılıklar olmadığını görüyoruz. Satışın içinde de dağılımın eskiden daha önceki yıllarda birinci el konutları ağırlıktayken, şimdi arzın da azalmasıyla aslında ikinci el konutların daha büyük ağırlığa sahip olduğunu ve daha çok el değiştirdiğini görüyoruz. Aynı zamanda da ipotekli satışların payının da azaldığını görüyoruz. Özellikle ipoteklik satışların payının azalmasında 2023 yılında konut kredilerine ilişkin getirilen sınırlamalar, faiz artışları gibi unsurlar etkili oldu."
Konut fiyatlarında da azalan talebin de etkisiyle fiyatlarda durgunluk olduğunu söyleyebiliriz herhalde. Merkez Bankası'nın temmuz ayındaki verileri açıklandı en son. Son iki ayda bakınca dolar bazında yüzde 20'ye yakın bir düşüş görülüyor. O iki ayda döviz kurunda yukarı doğru oynama oldu. Bu fiyatların tekrar döviz bazında yukarıya doğru çıkmasını bekliyor musunuz, nasıl şekillenir sizce fiyatlar?
"Konut öncelikle kısa vadeli bir yatırım aracı olmadığı için kısa vadeli karşılaştırmalarda dediğiniz şeyi görebiliyoruz. Özellikle ülkemizde kurların hızlıca hareket ettiğini, yukarı yönlü daha çok bazı dönemlerde gördüğümüzde. Konut fiyatlarının dolar kadar artmadığı söz konusu olabiliyor. Yine hatırlayacak olursak seçimler sonrasında mayıs ayından sonra kurların hızla, özellikle ağustos ayına kadar bu iki aylık süreçte hızla yukarı gittiğini, buna gayrimenkul piyasasının da ayak uyduramadığını görüyoruz.
Fakat yıllık baktığımızda konut fiyatlarının reel olarak arttığını ve enflasyonun üstünde bir artış olduğunu görüyoruz. Son aylarda bu biraz enflasyon kadar ya da biraz altında olarak en son açıklanan temmuz verisinde gerçekleşti diye hatırlıyorum. Konut fiyatı aylık yüzde 7,5 artarken yanlış hatırlamıyorsam, enflasyon ise 9-10 arasında bir rakam açıklandı.
Yine uzun vadeli baktığımızda enflasyona karşı koruyacağını, dolar bazlı da bir miktar belki önümüzdeki birkaç ay içinde kurlar böyle devam ederse stabil tabii ki geri gelmez. Konut fiyatları dolar bazlı bir miktar artış görebiliriz yıl sonuna kadar ama kurlarda enflasyon kadar artış olursa önümüzdeki dönemde buradan çok gerilemeyeceğini düşünüyorum. Aslında bir yandan da şu gerçeği de göz önünde bulundurmak lazım; yeni konut ihtiyacı yıllık Türkiye'de hep 800 bin olarak hesaplanır, arza da baktığımızda 500-600 bin bandında geldiğini görüyoruz son yıllarda. Dolayısıyla bir yeni konut arzında azalmanın fiyatların durgunluk içinde artacağını da gösteriyor. Satışlar azalsa bile fiyatların artacağını düşünüyoruz."
Bu açıklaması ile birlikte de son olarak piyasalar tarafından yatırım yapılıp yapılmaması gerektiği hakkında bilgilendirmelerde bulundu.