Bugün TV100 yazarı Gazeteci Kübra Par depremden sonra depremzede vatandaşlar için verilecek olan yardımların detaylarından bahsetti. Yaptığı açıklamalarda bu desteklerin ödeme şeklinde yapılmasının yanı sıra kendi evini yapmak isteyen kişiler için de imkan verileceği öğrenilmiş oldu. Durum bu şekilde iken Kübra Par tarafından da pek çok depremzede vatandaşın da aklına takılan soruları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı üzerinden yanıtladığı öğrenildi.

KIŞ AYI GELMEDEN KONUT SORUNU BİTMELİ!

Yayımladığı yazısında konut sorunun kış gelmeden önce vatandaşlar için tamamlanması gerektiğine işaret eden Par'ın açıklamaları şu şekildeydi;

"Evi yıkılan vatandaşların acil konut ihtiyacını karşılaması bakımından önemi de tartışmasız…

Ama sadece rezerv alanlar yeterli değil.

Dile kolay 680 bin konut ve 170 bin ticari alandan oluşan tam 850 bin bağımsız bölüm yıkıldı.

Şu ana kadar 179 bini şehir merkezlerinden uzak rezerv alanlarda olmak üzere 200 bin konut inşası başlasa da depremzedelerin önemli bir bölümü şehir merkezlerinde yaşamak istiyor.

Hatıraların yaşatılması şehirlerin yeniden hayat bulması için yerinde dönüşüm elbette çok önemli.

Ama bir o kadar da karmaşık çünkü pek çok soru işaretini birlikte getiriyor.

Yıkılan alanların yeniden inşaata açılması gelecek depremler için ne kadar doğru?

Zemin problemli ise aynı arsaya tekrar inşaat yapılabilir mi?

Dahası mimari açıdan belirli kriterler getirilmezse yerle bir olan şehirlerin ruhu nasıl yaşatılacak?

İşin bir de bütçe boyutu var.

Sonuçta bireylerin kendi imkanlarıyla yapacağı inşaat maliyeti devletin toplu konutlardaki maliyet hesabından daha fazla çıkacak.

Hele bir de enflasyon ortamında sürekli artan fiyatları hesaba katarsanız depremzede vatandaşın işi hiç kolay değil."

DEPREMZEDE VATANDAŞLARA NASIL DESTEK VERİLECEK?

Tüm bunlar ile birlikte Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın vatandaşlara nasıl destek ödemesi yapacağı konusunda yaptığı açıklamalar da şöyleydi;

"Evi yıkılmış, sevdikleri felakette can vermiş, işleri bozulmuş, üstüne bir de yeniden inşa masrafları…

Peki devlet bu noktada nasıl bir katkı sağlayacak? Kendi evlerini yerinde yapmak isteyenlere nasıl imkanlar sağlanacak?

Dün bu konuyu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri ile konuştum.

Vatandaşın birinci şikayeti finansman desteği ile ilgili. TOKİ’de birim başı maliyet 2,5 milyon lira civarında iken vatandaşa birim başı 500 bin hibe 500 bin kredi olmak üzere 1 milyon destek sağlanıyor. “Bu yetersiz değil mi?” diye sordum.

Sebebin alt yapı maliyetleri olduğunu söylüyorlar. “Rezerv alanlar şehir merkezinden uzak noktalarda kuruluyor. Sıfırdan yollar, su elektrik ve kanalizasyon sistemleri yapılıyor. Bu da birim başı maliyeti yükseltiyor. Şehir merkezlerinde yerinde dönüşümde ise böyle bir maliyet yok. Vatandaşlarımız 100 metrekarelik bir daireyi 1 milyon lira civarına mal edebilirler” diye anlatıyorlar.

Evlerin metrekaresine göre kredi desteği 500 bin TL’den 800 bin TL’ye, iş yerlerinin metrekaresine göre ise 250 bin TL’den 500 bin TL’ye kadar değişiyor.

Ne var ki her yıkılan evin yerine yenisi yapılamayacak. Bakanlığın 4 kırmızı çizgisi var.

Birincisi fay hatları ve kırıkları üzerinde yapılaşmaya izin verilmeyecek. İkincisi sıvılaşma olan alanlarda yapılaşma olmayacak. Üçüncüsü dere yatakları ve zeminin uygun olmadığı yerlerde yapı yasağı getirilecek. Dördüncüsü mühendislik ve yapım işlerinde sıfır tolerans gösterilecek.

Bu arada vatandaşı müteahhitlere karşı korumak için de çeşitli tedbirler almışlar. Tip projeler ve tip sözleşmeler hazırlamışlar.

Evini yeniden yaptırmak isteyen depremzedeler Yerinde Dönüşüm Ofisleri’ne başvuruyor. Sonraki her aşamada devlet sürece destek veriyor. Ödemeleri de vatandaşa değil doğrudan müteahhite yapıyor.

Tabii öncelikle yıkılan bir apartmandaki mülk sahiplerinin yüzde 50 artı 1’inden fazlasının başvuru yapması gerekiyor. 3 dairesi varsa 3 başvuru yapabiliyor.

Aslında vatandaşlar yerinde dönüşümleri de TOKİ yapsın istiyormuş fakat buna kapasite yetmiyor. TOKİ’nin yıllık konut yapma potansiyeli 60 bin ile sınırlı. Hepsi TOKİ’ye bırakılırsa yıllar sürer.

Zaten şu an rezerv alanları büyük inşaat şirketleri yapıyor. Fakat o noktada da bizim farkına varmadığımız bir problem ortaya çıkıyor.

Büyük şirketler kendi ekiplerini ve hammaddelerini uzaktan getirdikleri için yerel ekonomiye katkıları sınırlı kalıyor.

Bu nedenle yerinde dönüşümler bağımsız müteahhitler eliyle yerelde yapılsın isteniyor.

2 ayda 203 bin yerinde dönüşüm başvurusu yapılmış, 400 bin aile evini yapmaya başlamış." dedi.