Türkiye’de akaryakıt fiyatları, Brent petrol ve dolar kuru dalgalanmalarına bağlı olarak değişiyor. Brent petrol fiyatı ise küresel piyasalarda, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal harekatına başlamasıyla birlikte yükselişe geçti. Rusya’nın açtığı savaş başta batılı ülkelerden olmak üzere dünya genelinden tepki çekti ve Rusya’ya yönelik ekonomik yaptırım kararları da peş peşe geldi.

Rusya’nın Avrupa Birliği (AB) petrol ithalatındaki payı savaştan önce %40 seviyesindeydi ve bu %25 seviyesine geriledi. Bu dönemde AB’nin, Afrika’dan petrol ithalatı 200 bin varil artış ile günlük ortalama 2,6 milyon varile ve Ortadoğu’dan ithalatı da 600 bin varil artışla günlük ortalama 1,4 milyon varile yükseldi.

AB, PETROL İTHALATINI TAMAMEN SONLANDIRMAK İSTİYOR

AB, Rusya’dan petrol ithalatını, yaptırımlar kapsamında sonlandırmak adına başta Afrika ve Ortadoğu olmak üzere farklı pazarlara yöneldi. Böylece Rusya’nın AB’nin ham petrol ithalatındaki payı %40’tan %25’e geriledi.  Söz konusu yaptırımlar kapsamında AB, Haziran ayında onayladığı 6. yaptırım paketi ile Rusya’dan deniz yoluyla ham petrol ithalatını yılsonuna kadar, petrol ürünleri ithalatını da 2023 yılının ilk 2 ayı itibariyle tamamen sonlandırma kararı aldı. Bu da AB’nin, Rusya’dan mevcut petrol ithalatının %90'ını kapsıyor.

BAZI ÜLKELERE İSTİSNA UYGULANACAK

Geçtiğimiz yıl AB, Rusya’dan 48 milyar Euro değerinde ham petrol ve 23 milyar Euro değerinde de rafine petrol ürünleri ithal etmişti. Boru hattı ile ithalat yapan ülkeler için AB’de ambargo kararında, yaptırım sürecinde geçici olarak istisna uygulanacak. Bu ülkeler de aldıkları petrolü diğer üye ülkelere veya üçüncü taraflara satamayacak ve doğrudan kullanmak durumunda kalacak. Bu noktada örneğin Bulgaristan, 2024 yılının sonuna kadar coğrafi konumun zorluklarından ötürü Rusya’dan ham petrol ve petrol ürünlerini deniz yoluyla ithal edebilecek.

“ASIL SORUN DİZEL YAPTIRIMLARINDA YAŞANACAK”

Uzmanlar, AB’de asıl sorunun, Rusya’dan dizel ithalatını bitirme noktasında görüleceğini ifade ediyor. Vortexa Başekonomisti David Wech’in AA’ye verdiği verilere göre Avrupa, 1 – 21 Ağustos 2022 tarihleri arasında Rusya’dan deniz yoluyla günlük 1,1 milyon varil ham petrol ithal etti. Bu ürünlerin büyük bir kısmı Hollanda ve İtalya’ya gitti.