18 Uygulaması Nedir, Nasıl Yapılır? Hangi Amaçlar İçin DOP Kesintisi Yapılır?
Arazi sahibi olan vatandaşlar bazı durumlarda farklı uygulamalarla karşı karşıya kalabilmektedirler. Bunlardan birisi de 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesinde ifade edilen uygulamadır. Madde numarası ile halk arasında yaygın olarak anılan 18 uygulaması sık sık kullanılan bir yöntem olmaktadır.
18 UYGULAMASI NEDİR?
İmar planının tamamında veya bir kısmında üzerine yapı bulunan veya bulunmayan arsa ve arazilerde hak sahiplerinin izni olmaksızın imar planlarında değişiklik yapılmasıdır. Bu değişiklik ile yeniden ada ve parseller oluşturulabilir, bu oluşturulan ada veya parseller hak sahiplerine dağıtılabilir. Bu uygulama imar alanında yetkili olan belediyteler tarafından yapılmaktadır. Belediye mücavir alanları dışında kalan bölgelerde ise 18 uygulamasını valilikler yapar.
18 UYGULAMASI NASIL YAPILIR?
18 uygulaması yapılan yerlerde bazı hesaplamalar gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda Ortaklık Payı olarak dilinen DOP kesintisi de uygulanmaktadır. DOP uygulaması gerçekleştiğinde arsanın veya arazinin yüzde 40'ı bedelsiz olarak kamuya terk ediliyor. Ancak bu DOP oranları her yerde eşit olarak alınmamaktadır. Tüm parsellerden eşit miktarda DOP kesintisi yapılırken en fazla kesinti oranı yüzde 40 olmaktadır.
DOP HANGİ ALANLAR İÇİN UYGULANIR?
Düzenleme Ortaklık Payı (DOP), 18. madde uygulandığında imar planına göre ihtiyaç nazarında belirlenir. İmar planında bölgenin ihtiyaçları belirlenerek DOP ona göre uygulanmaktadır. DOP şu alanlar için uygulanmaktadır:
-Yol
-Park
-Meydan
-Otopark
-Karakol
-Çocuk bahçesi
-Cami
-Milli Eğitim bakanlığı okulları
-Pazar yeri
-Toplu taşıma alanı
DOP ile yapılan kesinti ile vatadaşlardan alınan araziler belirlenen amaçlar dışında kullanılamazlar. Bu amaç dışında kullanım olduğunda hak sahibi vatandaşlara hak doğmaktadır.
18 UYGULAMASI MAĞDURİYETİ
18 uygulaması yapıldığında bazı durumlarda vatandaşların sahipleri oldukları araziler tamamen alınabilmektedir. Böyle bir durumda ise aynı emsalde bir başka arazi vatandaşlara verilmek zorunda. Ancak bu emsaller genellikle bulunamamaktadır. Örneğin konut alanı imar planı olan bir araziye 19 uygulanıp vatandaşlardan arazi alınırsa aynı büyüklükte ve değerde yine konut imarlı bir arazi verilmelidir. Konut imarlı arsa yerine ticaret alan imarlı arsa verildiğinde ise emsal hatası yapılmış olmaktadır. Bu durumun çözüm yolu da mahkemeler olmaktadır.