Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK merakla beklenen Haziran ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Açıklanan rakamlara göre hem milyonlarca kişinin kaderi de belirlenmiş oldu. Haziran ayı enflasyon rakamları ile 2021 yılının ilk 6 aylık enflasyon rakamları ile memur ve emekli maaşları için enflasyon farkı zammı hesaplaması yapılırken ev sahipleri ve kiracılar için ise Temmuz ayı kira zam oranı belirlenmiş oldu.

HAZİRAN AYI ENFLASYONU KAÇ ÇIKTI?

Bir önce açıklanan enflasyon rakamlarına göre Mayıs ayında TÜFE beklentilerin altında bir yükseliş gerçekleştirmiş ve yüzde 0.89 olarak ilan edilmişti. TÜİK tarafından açıklanan resmi rakamlara göre Haziran ayında ise TÜFE yıllık yüzde 17,53 ve aylık yüzde 1,94 oranında artış gösterdi.

TEMMUZ AYI KİRA ARTIŞ ORANI YÜZDE KAÇ OLDU? TEMMUZ AYINDA KİRALARA KAÇ LİRA ZAM GELDİ?

Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK tarafından açıklanan enflasyon rakamları arasında yer alan 12 aylık TÜFE ortalaması ev sahipleri tarafından kiracılara yapılabilecek en yüksek zam oranı sınırı olarak uygulanacak. Yani ev sahipleri kiracılarına en fazla bu oranda zam yapma hakkına sahip olacak.

Hatırlanacağı üzere Mayıs ayı resmi kira zam oranı yüzde 14.13 olarak ilan edilmişti. Haziran ayında ise bu rakam açıklanan verilere göre yükselişini sürdürdü. TÜİK Haziran ayı resmi kira zam oranı yüzde 14.55 olarak gerçekleşti.

TEMMUZ 2021 KONUT VE İŞYERİ RESMİ KİRA ZAMMI HESAPLAMA!

Bu kapsamda TÜİK tarafından açıklanan 12 aylık TÜFE ortalaması üzerinden Temmuz ayı kira artış oranı şu şekilde hesaplanacak;

Konut Kirası: 1.000 Lira

TÜİK TEFE TÜFE Temmuz 2021 Kira Artış Oranı: % 14.55

Temmuz Ayı Kira Zammı Tutarı: 145.50 TL

Temmuz 2021 Kira Artış Oranı Dahil Zamlı Kira Tutarı: 1.145.50 TL

EV SAHİBİ KİRAYI EN FAZLA NE KADAR ARTIRABİLİR?

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından uygulamaya alınan Yeni Ekonomi Programı kapsamında kiracılar koruma altına alınmış ve kira zam oranı hakkında yeni düzenlemeye gidilmişti. Yapılan düzenleme 7161 Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında torba yasa ile ilan edilmiş ve yürürlüğe alınmıştı. Yapılan yasal düzenleme ile resmi kira artışı zam oranı 12 aylık ÜFE ortalaması yerine 12 aylık TÜFE ortalaması üzerinden hesaplanmaya başlanmış, böylelikle daha yüksek çıkan ÜFE yerine daha düşük çıkan TÜFE üzerinden hesaplama yapılarak kiracılar koruma altına alınmıştı.

Yeni düzenleme kapsamında ev sahipleri kiraya o ay için Türkiye İstatastik Kurumu TÜİK tarafından açıklanan enflasyon rakamları arasında yer alan TÜFE ortalaması üzerinden zam yapabilir. Söz konusu rakam ev sahibi tarafndan kiraya yapılabilecek en yüksek zam oranı sınırıdır. Yani bu oranın üzerinde zam yapılması kanunlar kapsamında yasaklanmıştır.

Ancak ev sahibi ile kiracının karşılıklı rızası ile daha düşük bir rakam üzerinden kiraya zam yapılması ya da hiç zam yapılmadan kira sözleşmesinin yenilenmesi mümkündür. Yasal sınır sadece kiraya zam oranının en yüksek tavanını belirlemekte olup alt sınır için bir yasal zorunluluk bulunmamaktadır.

KİRAYA ZAM NE ZAMAN YAPILIR?

Kira zammı için en önemli etken kira sözleşmesidir. Kira sözleşmesi maddeleri içerisinde kira artış oranı tarihi için bir hüküm bulunuyorsa bu durumda o hükme uyulur. Örneğin ev sahibi ve kiracı arasında imzalanan sözleşmede "kiraya yılda bir kere zam yapılır", "kiraya 6 ay da bir zam yapılır", "kira sözleşmesi 3 sene geçerlidir" gibi ibareler bulunuyorsa bu durumda bu ibarelere uyulur.

Ancak kira sözleşmesinde böyle bir hüküm bulunmuyorsa bu durumda kira sözleşmesi 12 aylık yani bi senelik kabul edilir ve imzalandığı tarihten 12 ay sonra iptal edilmediği takdirde otomatik olarak yenilenmiş sayılır. Bu yenileme işlemi esnasında da ev sahibi o ay için açıklanan TÜFE ortalaması üzerinden zam yapma hakkına sahip olur.

KİRAYA FAZLA ZAM YAPAN EV SAHİBİ NEREYE ŞİKAYET EDİLİR?

Bazı durumlarda ne yazık ki kanunen yasak olmasına rağmen ev sahipleri kiralara daha yüksek oranlarda zam yapabilmektedir. Kanunlar kapsamında ev sahibinin TÜFE üzerinde zam yapması yasak olup kiranın uzun süre aynı kiracının evde oturması nedeni ile emsallerinin çok daha altında kaldığı durumlarda ev sahibi tarafından kira uyarlama davası açılması mümkündür.

Bu durumda mahkeme tarafından atanan bilirkişi kiranın gerçek değerini belirleyerek taraflar arasında uzlaşmayı sağlayacaktır. Bunun dışında ise kiraya daha yüksek fazla oranda zam yapılması yasaktır. Kiracı TÜFE üzerinden kira artış oranını hesaplayarak ödeme yaparken yüksek kiraya itiraz için başvuru adresi kiralanan taşınmazın bulunduğu adresteki Sulh Hukuk Mahkemesi'dir.

Pandemi döneminde pek çok kişinin işten çıkarılması ya da ücretsiz izne ayrılması nedeni ile yaşanan mağduriyetlerde çok sayıda dava açılırken tarafların karşılıklı uzlaşı yoluna giderek ara yolu bulmasıda mümkün görünüyor.